Handhaver in de supermarkt kijkt in de schappen
Laatst gewijzigd op: 20 juni 2024

Toezichthouder deelt hoe zij tijdens controles te maken krijgt met ongewenst gedrag 

De aandacht voor (seksueel) ongewenst gedrag is de afgelopen jaren toegenomen, ook bij de Omgevingsdienst Regio Utrecht (ODRU). Wat opvalt is dat er steeds vaker meldingen komen van ongewenst gedrag bij vrouwelijke toezichthouders. Dit was voor coördinator Annemarie Hoekstra de reden om een netwerkgroep op te richten voor vrouwelijke toezichthouders binnen de ODRU. Een van de leden van deze groep doet in dit artikel haar verhaal: “Bij mijn mannelijke collega bleef hij wel uit de buurt”. 

Je bent toezichthouder, hoe ziet dit werk eruit?  

“Dat klopt! Ik begon als toezichthouder voor MKB-bedrijven. De ene keer ging ik langs bij een bakker of slager, de andere keer deed ik controles bij een tankstation of horecagelegenheid. Bij horeca controleerde ik bijvoorbeeld de vetafscheider. Dat is een apparaat dat vet en olie uit afvalwater scheidt om verstoppingen en vervuiling van het riool te voorkomen.” 

Doe je dat werk nog steeds? 

“Deels. Inmiddels doe ik dit werk alweer 15 jaar met veel plezier en ben ik ook andere rollen gaan bekleden. Sinds anderhalf jaar houd ik bijvoorbeeld toezicht op grote industriële bedrijven. Dan ga ik in gesprek met een milieucoördinator en controleer ik milieuvergunningen. Ik kijk dan naar de voorschriften voor lozingen en stel dan vast of de waarden overeenkomen met de waarden die op de vergunning staan.” 

Dat lijkt me heel wat anders?  

“Dat klopt. Het is beide ontzettend leuk werk. Toch is het werk als toezichthouder MKB heel anders. Het is veel meer uiteenlopend omdat je meerdere ondernemers ziet en spreekt. En naast dat je meer buiten komt, zijn de controles bij het MKB vaker onaangekondigd. Bij Industriële bedrijven zijn die grotendeels op afspraak.” 

Merk je daardoor ook verschil in hoe je benaderd werd door eigenaren ten opzichte van je mannelijke collega’s?  

“Ja, dat wel. Omdat het werk bij MKB zo uiteenlopend is, kom je veel verschillende situaties tegen. Bijvoorbeeld in de horeca, waar sommige eigenaren vanuit persoonlijke redenen niet met vrouwen willen werken. Of dat een eigenaar geen hand wilde schudden, maar wel die van mijn mannelijke collega. Daarbij kan het ook voorkomen dat er bij een bedrijf echt een mannencultuur heerst. Dan kom je op controle en zie je bijvoorbeeld posters met blote vrouwen aan de muur hangen.” 

Zijn er situaties waarin je vond dat het jouw grens overging?  

Ja. Bijvoorbeeld een keer was ik aan het controleren en toen respecteerde iemand mijn persoonlijke ruimte niet door tegen me aan te komen staan. Bij mijn mannelijke collega bleef hij wel uit de buurt…” 

Hoe de ODRU handelt bij ongewenst gedrag

Bij de ODRU staat een veilige werkomgeving voor onze mensen voorop. Wij nemen passende maatregelen om onze werkomgeving respectvol en veilig te houden. Een hulpmiddel is de “Handleiding bij agressie en ander ongewenst gedrag”. Bij elk vermoeden van onheuse bejegening of strafbare feiten raadplegen wij deze en handelen we hiernaar.  

Sinds kort neem je deel aan een netwerk van vrouwelijke toezichthouders voor steun. Kun je daar wat meer over vertellen?  

“Ja, dat klopt. Coördinator Annemarie Hoekstra heeft dit samen met een collega opgezet.”  

Annemarie Hoekstra, coördinator toezicht en handhaving
— In het verleden ben ik zelf ook toezichthouder geweest en heb ik het nodige meegemaakt. Daarom voelde ik de noodzaak om hier iets mee te doen. Onze vrouwelijke toezichthouders zijn professionals die gewoon hun werk doen en iedereen met respect behandelen. Dat verwachten we dan ook terug. Helaas is dat niet altijd het geval. Toen dacht ik: we moeten gewoon eens bij elkaar komen. Dit begon met een keer samen lunchen en praten over waar we tegenaan liepen. Dat gaf rust. We hebben afgesproken om in ieder geval elk half jaar samen te zitten en daar tijd voor vrij te maken.

“Zelf heb ik veel aan deze netwerkgroep gehad. De eerste keer waren er ook twee jonge meiden bij. Ik merkte dat zij tegen precies dezelfde dingen aanlopen als waar ik tegenaan liep toen ik in de twintig was. Nu ik zelf wat ouder ben, weet ik beter hoe ik mijn grenzen moet aangeven. Ik vind het fijn dat zij weten dat ze er niet alleen voor staan. We geven elkaar steun.” 

Volgens jou is ongewenst gedrag tegen vrouwelijke toezichthouders maar een heel klein deel van het werk. Waarom vind je het belangrijk om aan te geven dat de positieve kanten veel groter zijn?  

“Voornamelijk omdat ik wil benadrukken dat het echt niet alleen kommer en kwel is. Integendeel. Als vrouw heb je bijvoorbeeld minder snel last van agressie. Mensen zijn minder snel aangebrand, juist omdát we vrouw zijn. In de praktijk heb ik daardoor weinig ‘gedoe’ met ondernemers. Daarbij vind ik het werk ook gewoon ontzettend leuk. Je ontmoet veel leuke mensen en leert heel veel. In het begin is het misschien wat wennen omdat je nog niet voldoende ervaring hebt, maar het weegt niet op tegen de positieve kanten van het werk als toezichthouder.”